Ngày 21/3, Bộ Tư pháp Mỹ cùng với 15 tiểu bang và Quận Columbia đã đệ đơn kiện chống độc quyền sâu rộng chống lại Apple, cáo buộc gã khổng lồ công nghệ này đang độc quyền bất hợp pháp về điện thoại thông minh nhằm loại bỏ các đối thủ cạnh tranh, kìm hãm sự đổi mới và giữ giá cao một cách giả tạo.
Vụ kiện được đệ trình lên tòa án liên bang ở New Jersey, cáo buộc rằng Apple có quyền độc quyền trên thị trường điện thoại thông minh và tận dụng quyền kiểm soát iPhone để “thực hiện hành vi mang tính diện rộng, kéo dài và bất hợp pháp”. Vụ kiện tiếp tục là động thái của Chính phủ Mỹ đối với việc thực thi chống độc quyền đối với thị trường kỹ thuật số như đã áp dụng với Google, Amazon và những gã khổng lồ công nghệ khác với mục đích làm cho thế giới kỹ thuật số trở nên công bằng, sáng tạo và cạnh tranh hơn.
Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Jonathan Kanter, người đứng đầu bộ phận chống độc quyền, cho biết tại cuộc họp báo công bố vụ kiện: “Bộ Tư pháp có lịch sử lâu dài khi theo các vụ việc đối với các công ty độc quyền lớn nhất và khó khăn nhất trong lịch sử”; “Hôm nay chúng tôi đứng đây một lần nữa để thúc đẩy cạnh tranh và đổi mới cho thế hệ công nghệ tiếp theo.”
Tổng thống Joe Biden đã kêu gọi Bộ Tư pháp và Cơ quan Cạnh tranh Liên bang (FTC) thực thi mạnh mẽ pháp luật cạnh tranh. Trong khi việc tăng cường kiểm soát các hoạt động sáp nhập doanh nghiệp và các hoạt động kinh doanh có vấn đề đã gặp phải sự phản đối từ một số lãnh đạo doanh nghiệp – cáo buộc chính quyền Đảng Dân chủ đã phản ứng thái quá – thì những người khác lại ca ngợi việc này nhẽ ra đã phải tiến hành từ lâu.
Chính phủ cáo buộc rằng Apple đã thiết kế nhiều tính năng khác nhau cho iPhone của mình, như iMessage và Apple Pay, để khiến người dùng phụ thuộc vào thiết bị và ngăn họ chuyển sang sản phẩm do các nhà cung cấp khác sản xuất.
Chính phủ viết trong đơn kiện: “Mỗi bước tiến hành của Apple đều xây dựng và củng cố con hào xung quanh sự độc quyền về điện thoại thông minh của mình”.
Apple trị giá gần 3 nghìn tỷ USD, trở thành một trong những công ty có giá trị cao nhất thế giới. Và iPhone của họ là một trong những chiếc điện thoại phổ biến nhất trên trái đất, thống trị thị trường toàn cầu, theo công ty phân tích thị trường IDC. Bộ Tư pháp cáo buộc không phải ngẫu nhiên mà Apple có thể đảm bảo vị trí hàng đầu của mình.
Bộ trưởng Tư pháp Merrick B. Garland cho biết: “Người tiêu dùng không cần phải trả giá cao hơn vì các công ty vi phạm luật chống độc quyền”; “Nếu không bị điều tra, Apple sẽ tiếp tục củng cố sự độc quyền về điện thoại thông minh của mình.”
Mỹ cho biết Apple hạn chế người khác sử dụng iMessage và Apple Pay
Bộ Tư pháp cho rằng vì Apple áp đặt các hạn chế về hợp đồng đối với các nhà phát triển, điều đó có nghĩa là sự đổi mới mới sẽ được lưu giữ trong hệ sinh thái của họ. Chính phủ cho biết điều này cho phép Apple thu được nhiều tiền hơn từ người tiêu dùng, nhà phát triển, người sáng tạo nội dung, nhà xuất bản, doanh nghiệp nhỏ, v.v.
Vì những hạn chế này, Bộ Tư pháp cho biết Apple có thể hạn chế, cản trở sự đổi mới trong các sản phẩm như siêu ứng dụng có chức năng rộng. Và với iMessage, nó đã tạo ra một hệ thống ngăn cản mọi người sử dụng các ứng dụng nhắn tin đa nền tảng. Với Apple Pay, chính phủ cho biết công ty đã chặn các nhà phát triển tạo các ví kỹ thuật số khác.
Chính phủ cũng nói rằng Apple đã dùng sức mạnh thị trường của mình để ngăn chặn sự đổi mới trong các dịch vụ phát trực tuyến dành cho trò chơi điện tử, đồng hồ thông minh không phải của Apple và ví kỹ thuật số của bên thứ ba cho phép người dùng chạm để thanh toán.
Về bản chất, Bộ Tư pháp cho biết Apple kiểm soát trải nghiệm người dùng iPhone ở mọi bước, điều này đã tạo ra một môi trường phản cạnh tranh.
Apple cho biết họ tạo ra công nghệ mà mọi người mong đợi ở nó
Apple cho biết những hạn chế xung quanh phần mềm và phần cứng của họ là để bảo vệ quyền riêng tư và bảo mật của mọi người.
Người phát ngôn của công ty cho biết: “Vụ kiện này đe dọa chúng tôi là ai và các nguyên tắc tạo nên sự khác biệt của các sản phẩm Apple trong các thị trường cạnh tranh khốc liệt”; "Nếu thành công, nó sẽ cản trở khả năng của chúng tôi trong việc tạo ra loại công nghệ mà mọi người mong đợi từ Apple – nơi phần cứng, phần mềm và dịch vụ giao nhau. Nó cũng sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, trao quyền cho Chính phủ nắm quyền lớn trong việc thiết kế công nghệ của con người."
Apple cho biết họ sẽ mạnh mẽ bảo vệ mình trước vụ kiện này. Theo New York Times, trước vụ kiện, Apple được cho là đã gặp các quan chức Bộ Tư pháp nhiều lần. Công ty từ chối trả lời các câu hỏi về việc liệu họ có đàm phán bất kỳ hình thức giải quyết nào với chính phủ hay không.
Dưới thời Chính quyền Biden, Bộ Tư pháp và Ủy ban Thương mại Liên bang đã đệ đơn kiện chống độc quyền đối với một số công ty công nghệ hàng đầu.
Bộ Tư pháp đã ra tòa chống lại Alphabet, công ty mẹ của Google vào mùa thu năm ngoái vì cáo buộc rằng công ty này đã loại bỏ các công cụ tìm kiếm cạnh tranh. Và Cơ quan Cạnh tranh Liên bang (FTC) đang tiến hành một vụ kiện lớn chống lại Amazon.
Một số vụ kiện trong số này sử dụng các lập luận tương tự như vụ mà Bộ Tư pháp khởi kiện chống lại Microsoft vào cuối những năm 1990, tập trung vào các cáo buộc rằng Microsoft đã nhóm các sản phẩm khác nhau của mình một cách bất hợp pháp theo cách vừa hạn chế cạnh tranh vừa buộc mọi người sử dụng sản phẩm của họ. Thẩm phán đã ra phán quyết có lợi cho Bộ Tư pháp trong trường hợp đó.
Đây là vụ kiện thứ ba mà Bộ Tư pháp đưa ra chống lại Apple về vi phạm chống độc quyền trong hai thập kỷ qua. Các cơ quan quản lý châu Âu cũng nhắm mục tiêu vào công ty vì hành vi vi phạm pháp luật cạnh tranh, bao gồm cả tuyên bố đánh bại các đối thủ cạnh tranh bằng dịch vụ phát nhạc trực tuyến.
Kết quả vụ án mới của Bộ Tư pháp vẫn còn rất xa. Apple có 60 ngày để phản hồi và dự kiến đây sẽ là một cuộc chiến pháp lý kéo dài trong vài năm tới./.
