Kể từ khi Hiệp hội Các đại lý ô tô Trung Quốc bắt đầu tiến hành điều tra và nghiên cứu về các vấn đề chống độc quyền trong ngành ô tô vào năm 2012, các vấn đề chống độc quyền trong ngành ô tô đã thu hút sự quan tâm của các cơ quan chính phủ khác nhau. Kể từ tháng 8 năm 2014, các cơ quan chống độc quyền (bao gồm Cục chống độc quyền thuộc Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia trước đây và SAMR hiện tại) đã phạt một số nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp phụ tùng ô tô với tổng số tiền là 2 tỷ CNY.
Tiêu biểu là vụ việc lạm dụng vị trí thống lĩnh trên thị trường đầu vào :
Ngày 20 tháng 8 năm 2014, NDRC ra quyết định áp dụng mức phạt đối với 12 nhà sản xuất phụ tùng và ổ trục của Nhật Bản vì hành vi ấn định giá độc quyền. 8 nhà sản xuất phụ tùng bị phạt tổng cộng 831.96 triệu NDT (Công ty Hitachi được miễn phạt), 4 nhà sản xuất ổ trục bị phạt tổng cộng 403.44 triệu NDT (Công ty Nachi-Fujikoshi được miễn phạt). Mức phạt cộng gộp trong vụ việc này là 1.24 tỷ NDT (khoảng 4.200 tỷ đồng) – lớn nhất từ trước tới nay tại Trung Quốc đối với hành vi vi phạm pháp luật cạnh tranh. Các nội dung chính của vụ việc được tóm lược dưới đây:
Theo thông báo của NDRC, từ tháng 1 năm 2000 đến tháng 2 năm 2010, 8 nhà sản xuất phụ tùng ô tô gồm Hitachi, Denso, Furukawa Electric, Yazaki, Sumitomo, Asian Industry, Mitsuba và Mitsubishi thường xuyên tổ chức họp tại Nhật Bản. Mục đích của các cuộc họp là đàm phán các mức giá chào để giảm thiểu cạnh tranh nhằm đạt được các hợp đồng phụ tùng ô tô với mức giá có lợi nhất từ các nhà sản xuất ô tô. Các hãng này đã nhiều lần đạt được thỏa thuận và có hành động trên thực tế theo đúng các thỏa thuận đó. Việc đàm phán giá liên quan đến 13 sản phẩm (bao gồm bộ khởi động, bộ phát điện xoay chiều, bướm ga và bộ dây dẫn điện) được bán trên thị trường Trung Quốc. Các phụ tùng này được sử dụng trong hơn 20 mẫu xe của Honda, Toyota, Nissan, Suzuki và Ford. Các nhà sản xuất phụ tùng này tiếp tục cung cấp sản phẩm theo thỏa thuận câu kết trên thị trường Trung Quốc cho tới cuối năm 2013.
Từ năm 2000 tới tháng 6 năm 2011, các công ty Nachi-Fujikoshi, NSK, NTN và JTEKT đã tổ chức nhiều cuộc họp tại Nhật Bản và Thượng Hải. Các cuộc họp này nhằm thảo luận về chiến lược, thời gian và mức tăng giá các ổ trục ô tô ở các thị trường châu Á và Trung Quốc, cũng như việc thực thi các thỏa thuận này. Bốn nhà sản xuất đã tăng giá các sản phẩm ổ trục tại Trung Quốc dựa trên việc trao đổi thông tin về giá đã được thống nhất trong các cuộc họp trên.
NDRC kết luận rằng các nhà sản xuất này đã có hành vi thỏa thuận ấn định giá đối với phụ tùng và ổ trục ô tô. Hành vi vi phạm Luật Chống độc quyền này diễn ra trong 10 năm và gây tác động hạn chế và loại trừ cạnh tranh trên các thị trường liên quan tại Trung Quốc. Điều này đã gây tác động bất lợi đến các nhà sản xuất ô tô và người tiêu dùng Trung Quốc. NDRC đã công bố mức phạt chi tiết được tính theo doanh thu năm của từng doanh nghiệp.
Một số vấn đề đáng chú ý về mức phạt trong vụ việc này:
NDRC đã áp mức phạt kỷ lục đối với một vụ việc vi phạm Luật chống độc quyền, cả về con số tuyệt đối (1,24 tỷ NDT) và mức phạt tính theo doanh thu (4-8% doanh thu năm liền trước năm bị điều tra). Lý do là vì tính chất nghiêm trọng của hành vi vi phạm: các doanh nghiệp này đã tham gia rất nhiều thỏa thuận và thời gian kéo dài trong 10 năm.
NDRC đã xem xét đến thứ tự của doanh nghiệp cung cấp thông tin về thỏa thuận để được hưởng chính sách khoan hồng, bao gồm cả thái độ hợp tác trong quá trình điều tra và có biện pháp khắc phục.
Một điểm đáng chú ý trong vụ việc này là các công ty bị xử phạt cũng đều đã bị điều tra tại các nước khác, và hầu hết cũng đã bị phạt. Hành vi vi phạm của các công ty này được thực hiện tại nước ngoài (Nhật Bản) nhưng có tác động gây hạn chế cạnh tranh tại thị trường Trung Quốc.
