Thông qua những vấn đề lý luận về bán hàng đa cấp, pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp, thực trạng pháp luật và thực tiễn thi hành quản lý bán hàng đa cấp được phân tích ở chương 2 của đề tài, tác giả xin đưa ra những giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện pháp luật về bán hàng đa cấp ở Việt Nam trong thời gian tới như sau:
Bãi bỏ quy định về thời hạn của Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp
Hiện tại, theo quy định tại Điều 8, Nghị định 40/2018/NĐ – CP thì Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp có hiệu lực trong thời gian 05 năm kể từ ngày cấp. Đồng thời, tại Điều 14, Nghị định 40/2018/NĐ-CP cũng quy định Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp có thể được gia hạn nhiều lần, mỗi lần có thời hạn không quá 05 năm. Theo tác giả, quy định này được xem là hạn chế và đã được phân tích tại mục 2.1.1.3 của chương 2 luận văn. Do đó, tác giả kiến nghị bỏ quy định về thời hạn cấp Giấy chứng nhận bởi quy định này là thừa bởi vì khi doanh nghiệp không đủ điều kiện thì đã bị thu hồi theo quy định pháp luật. Việc thêm thủ tục gia hạn giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp làm thủ tục hành chính trở nên phức tạp và rào cản lớn đối với các doanh nghiệp đầu tư tại Việt Nam.
Sửa đổi quy định pháp luật theo hướng công nhận dịch vụ là đối tượng kinh doanh theo phương thức đa cấp
Xu hướng dịch chuyển cơ cấu kinh tế theo ngành hiện nay cho thấy ngành dịch vụ đang tăng dần và chiếm tỷ trọng cao dân trong cơ cấu kinh tế. Do đó, kéo theo cả hoạt động cung ứng và tiếp thị dịch vụ cũng trở lên cần thiết. Vì vậy, pháp luật Việt Nam cũng cần thừa nhận hoạt động kinh doanh đa cấp đối với đối tượng là dịch vụ để có sự điều chỉnh phù hợp và kịp thời trước khi kinh doanh theo phương thức đa cấp tự do phát triển và gây ra hậu quả xấu.
Trên thế giới, cũng có các quốc gia đã thừa nhận hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp đối với dịch vụ như Nhật Bản, Hoa Kỳ, … đây đều là các quốc gia đã xây dựng và hoàn thiện pháp luật về hoạt động kinh doanh đa cấp từ lâu và đạt được nhiều thành tựu.
Thực tiễn ở nước ta hiện nay, các sản phẩm kinh doanh đa cấp trên thị trường cũng bao gồm một số các loại hình dịch vụ như: Dịch vụ tín dụng đa cấp (Coleny Invest), dự án tài chính, dịch vụ bán thẻ học ngoại ngữ của trung tâm đào tạo trực tuyến FPT…, tuy nhiên những đối tượng này lại không thuộc phạm vi quản lý của Nghị định 40/2018/NĐ-CP nên khó khăn trong công tác quản lý. Do đó, việc sửa đổi quy định pháp luật theo hướng công nhận dịch vụ là đối tượng kinh doanh theo phương thức đa cấp là cần thiết, phù hợp với thực tế hiện nay trên thị trường.
Tác giả, đề xuất sửa khoản 1 Điều 4 Nghị định 40/2018/NĐ-CP theo hướng công nhận dịch vụ vào đối tượng khác của phương thức kinh doanh đa cấp.
Tuy nhiên, khi bổ sung dịch vụ là đối tượng của kinh doanh theo phương thức đa cấp đòi hỏi cần có sự cân nhắc để đặt ra các điều kiện đối với những dịch vụ được xem là đối tượng của hoạt động kinh doanh này. Đồng thời phải có cơ chế chặt chẽ để kiểm soát các doanh nghiệp bán hàng đa cấp dịch vụ tránh tình trạng biến tướng.
Bổ sung quy định về nội dung báo cáo của doanh nghiệp bán hàng đa cấp
Hiện nay, ở Việt Nam thì cơ chế tiền kiểm vẫn luôn được coi trọng hơn cơ chế hậu kiểm, tuy nhiên khi nhìn vào các nội dung cơ chế tiền kiểm của pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp thì cơ chế tiền kiểm chỉ mang hình thức và không thể thực hiện chức năng chọn lọc doanh nghiệp như ý định ban đầu. Do đó, để đảm bảo việc quản lý hoạt động bán hàng đa cấp sẽ đổ dồn lên các hoạt động hậu kiểm. Mà đảm bảo công tác hậu kiểm thì nội dung báo cáo của doanh nghiệp phải minh bạch, bao quát toàn diện, không mang tình hình thức.
Do đó pháp luật cần quy định nội dung báo cáo của doanh nghiệp bán hàng đa cấp phải có tính bao quát, toàn diện, giúp nâng cao hiệu quả giám sát và quản lý của cơ quan quản lý ở địa phương. Bởi lẽ thực tế các văn bản quản lý chưa có quy định thật sự chặt chẽ về nội dung báo cáo định kỳ, mới chỉ là các báo cáo về một vài thông số về doanh thu, về việc nộp thuế và tình hình phát triển của mạng lưới đa cấp.
Bổ sung quy định về mức bồi thường và xác định mức bồi thường thiệt hại do những vi phạm doanh nghiệp bán hàng đa cấp
Bán hàng đa cấp với đặc thù có sự tham gia của mạng lưới phân phối viên lớn, một doanh nghiệp thông thường có thể có hàng trăm, hàng nghìn phân phối viên, thậm chí doanh nghiệp lớn có thể lên đến hàng chục nghìn phân phối viên. Số lượng phân phối viên càng nhiều đồng nghĩa với việc số lượng khách hàng cũng càng nhiều. Vì vậy, một khi doanh nghiệp bán hàng đa cấp có hành vi vi phạm thì người bị thiệt hại nhiều nhất chính là những người tham gia vào mạng lưới và khách hàng để bảo đảm quyền lợi cho những người tham gia mạng lưới và khách hàng của các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp, cũng như để hạn chế được những biển tưởng bất chính của bán hàng đa cấp thì cần phải có sự hoàn thiện các quy định pháp lý về bồi thường thiệt hại liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật về bán hàng đa cấp. Cụ thể như quy định về mức bồi thường và xác định mức bồi thường. Đối với các vi phạm trong hoạt động bán hàng đa cấp và các thiệt hại từ các sai phạm này, thì việc xác định mức độ thiệt hại về mức bồi thường là vấn đề rất phức tạp bởi tính chất rộng rãi của các mạng lưới nhà phân phối và người tiêu dùng. Thực tiễn cũng cho thấy, trong các vụ việc liên quan đến sai phạm của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp, thì số lượng những người bị thiệt hại được bồi thường là chưa đầy đủ tương xứng với thiệt hại thực tế. Để đơn giản hoá và thiệt hại được xác định và có khả năng bồi thường ở mức độ cao nhất, thì pháp luật của một số quốc gia đã đưa ra quy tắc lợi nhuận thu được của chủ thể có hành vi kinh doanh đa cấp bất chính sẽ đương nhiên thuộc về chủ thể bị hành vi đa cấp bất chính đó xâm hại(Ví dụ: Điều 5 Luật Chống cạnh tranh không lành mạnh của Nhật Bản). Vì vậy, Việt Nam có thể tham khảo học tập, quy định này để áp dụng vào thực tiễn hiện nay.
Bổ sung quy định pháp luật cụ thể về tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng đối với những sản phẩm là đối tượng của bán hàng đa cấp
Bán hàng đa cấp thường được sử dụng để tiêu thụ các sản phẩm nhập khẩu từ nước ngoài mỹ phẩm, thực phẩm chức năng chế phẩm hỗ trợ thiết bị chăm sóc sức khoẻ, .. mà đa phần là các sản phẩm mà người tiêu dùng Việt Nam chưa từng được biết đến trước đó. Điều này cho thấy các thông tin về công dụng thành phần nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm gần như chưa được kiểm tra trong thói quen sử dụng cũng như kết luận chuyên môn.Trong khi đó, những nhà phân phối khi tham gia tiếp thị và bán các sản phẩm có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ của con người, thì đơn giản không chỉ là họ đang bán hàng mà còn “kiêm” luôn cả hoạt động tư vấn cho khách hàng về chức năng công cụ cách thức sử dụng của sản phẩm.
Do đó, pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp cần bổ sung quy định cụ thể về tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng đối với những sản phẩm này để người tiêu dùng nhận diện được từng loại mặt hàng, tránh tình trạng gây nhầm lẫn về hàng hóa kém chất lượng không phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của họ.
Xây dựng Bộ quy tắc đạo đức riêng trong bán hàng đa cấp ở Việt Nam
Bộ quy tắc ứng xử là những nguyên tắc và chuẩn mực quan trọng cho các doanh nghiệp, người tham gia bán hàng đa cấp. Bộ quy tắc tóm tắt những nghĩa vụ đạo đức và pháp lý cơ bản của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp cũng như những người tham gia bán hàng đa cấp và đóng vai trò làm tiền đề vững chắc giúp họ hành xử đúng đắn trong công việc. Các doanh nghiệp và người tham gia ngoài việc chấp hành các yêu cầu pháp lý và các quy định, tiêu chuẩn khác, còn luôn đề cao việc hành xử tuân theo các chuẩn mực đạo đức. Bộ quy tắc này giúp quyết định hành vi của doanh nghiệp và người tham gia bán hàng đa cấp, cả trong quan hệ giữa doanh nghiệp và người tham gia bán hàng đa cấp với khách hàng – người tiêu dùng .
Bộ quy tắc ứng xử này nên tập trung vào 3 mối quan hệ lớn nhất trong hoạt động bán hàng trực tiếp (bao gồm cả bán hàng đa cấp) như sau:
• Quy tắc ứng xử đối với người tiêu dùng
• Quy tắc ứng xử giữa Doanh nghiệp và Người tham gia
• Quy tắc ứng xử giữa các doanh nghiệp
Hiện nay, Ủy ban Bán hàng trực tiếp thuộc Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (Amcham Việt Nam) cũng đưa Bộ quy tắc ứng xử với các khuôn khổ quy định cho các doanh nghiệp và người tham gia bán hàng đa cấp. Bộ quy tắc gồm những quy định đối với người tiêu dùng, khách hàng tiềm năng, quy tắc dành cho nhà phân phối với các quy định cụ thể như: yêu cầu nhà phân phối không lôi kéo người tham gia ngoài mục đích bán hàng; về phía công ty, không được yêu cầu các ứng viên tiềm năng mua sản phẩm hoặc dự trữ hàng hóa như là một điều kiện để trở thành nhà phân phối, không được thổi phồng về thu nhập tiềm năng hoặc thông tin sai lệch về sản phẩm; yêu cầu các công ty phải thành lập một quy trình nội bộ giải quyết các khiếu nại của người tiêu dùng, phải có hoạt động đào tạo nội bộ…Tuy chưa phải là hoàn chỉnh và còn nhiều điểm cần cập nhật, bổ sung nhưng bộ quy tắc đã cho thấy tính cấp bách, sự linh hoạt và động thái quyết liệt từ phía cơ quan chức năng chuyên môn nhằm giúp ngành này phát triển lành mạnh hơn.
Bởi vậy, để hạn chế những hành vi thiếu đạo đức kinh doanh của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp hay người tham gia bán hàng đa cấp, cũng như khẳng định vai trò quản lý, Nhà nước nên giao nhiệm vụ ban hành Bộ quy tắc này cho Hiệp hội bán hàng đa cấp Việt Nam. Các nhà ban hành Bộ quy tắc này cần học tập kinh nghiệm nước ngoài, tìm hiểu về tình hình thực tế ở Việt Nam, nghiên cứu và đưa ra dự thảo về những quy định trong bộ quy tắc, xin ý kiến cơ quan ban ngành, doanh nghiệp bán hàng đa cấp cũng như cộng đồng xã hội.
Ban hành văn bản mới về xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp
Từ khi Luật canh tranh 2018 có hiệu lực từ ngày 1/7/2019 đã không còn điều chỉnh hoạt động bán hàng đa cấp và Nghị định 75/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực cạnh tranh cũng không có bất kỳ điều khoản nào xử phạt hành vi vi phạm pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp. Theo quy định tại Khoản 4 Điều 154 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 quy định về trường hợp văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực “….Văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực thì văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết thi hành văn bản đó cũng đồng thời hết hiệu lực”.
Như vậy, căn cứ quy định trên khi Luật cạnh tranh 2004 hết hiệu lực thì nghị định số 71/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật Cạnh tranh về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực cạnh tranh cũng hết hiệu lực.
Trên thực tế, hiện nay việc xử lý vi phạm pháp luật về hoạt động bán hàng đa cấp vẫn sử dụng nghị Nghị định 141/2018/NĐ-CP (Khoản 1 Điều 1 sửa đổi Điều 36 Nghị định số 71/2014/NĐ-CP) và Nghị định 124/2015/NĐ-CP ( Điều 92: Hành vi vi phạm về hoạt động bán hàng đa cấp. Đây chỉ xem là giải pháp pháp lý tạm thời không lập đầy được khoảng trống về mặt pháp lý trong quản lý bán hàng đa cấp. Do đó, cần có ban hành văn bản mới thống nhất quy định trong xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bán hàng đa cấp.
Ngoài ra, chế tài xử phạt chưa đồng bộ, đối với kinh doanh bán hàng đa cấp chế tài xử phạt còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe, cho nên các đối tượng sẵn sàng vì lợi nhuận mà chịu phạt để được tồn tại. Cụ thể, mức phạt cao nhất đối với hành vi vi phạm về bán hàng đa cấp là 200 triệu đồng, theo Nghị định số 141/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp là còn quá ít so với mức lợi nhuận thu về từ các hoạt động bất hợp pháp. Trong khi đó, Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 có quy định mức phạt tiền tối đa chỉ đến 02 (hai) tỷ đồng đối với tổ chức. Do đó, cần nâng mức xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp lên mức tối đa 2 tỷ đối với tổ chức vi phạm trong văn bản mới.
Giải pháp đảm bảo thực thi pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp ở Việt Nam
Hoạt động lập pháp sẽ không có ý nghĩa nếu pháp luật được ban hành không thể đạt được kết quả điều chỉnh các quan hệ xã hội trên thực tế. Bởi thế cùng với việc nâng cao chất lượng văn bản pháp luật của các cơ quan nhà nước, chúng ta cần triển khai các biện pháp tăng cường hiệu quả thực thi pháp luật nói chung, trong đó không thể thiếu quy định về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp. Sau đây tác giả, xin đề xuất các giải pháp nhằm đảm bảo thực thi pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp ở Việt Nam.
Đối với cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong quản lý hoạt động bán hàng đa cấp
Thứ nhất, đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp
Các cơ quan, ban, ngành, đơn vị cần làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, giáo dục pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp nhằm tăng cường sự hiểu biết của quần chúng nhân dân về hoạt động bán hàng đa cấp như vai trò, tác dụng của phương thức kinh doanh này, những biến tướng bất hợp pháp và cách thức tránh xa các biến tưởng nảy, quyền khiếu nại, tố cáo khi bị xâm phạm quyền lợi… góp phần tăng năng lực tự bảo vệ của quần chúng nhân dân trước các hoạt động bán hàng đa cấp bất hợp pháp.
Việc tuyên truyền phổ biến kiến thức, chính sách pháp luật về hoạt động này cần được thực hiện đa dạng dưới nhiều hình thức khác nhau như báo chí, sổ tay, phát hành các ấn phẩm, tổ chức các hội thảo, toạ đàm, .. nhằm bổ sung kiến thức cho các chủ thể trong quan hệ bán hàng đa cấp. Đặc biệt, cần có sự kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thực hiện các hoạt động truyền thông giáo dục.
Các cơ quan, ban, ngành đơn vị cần quyết liệt, thường xuyên và liên tục đối với việc báo các, tuyên truyền pháp luật về bán hàng đa cấp, đặc biệt những chính sách liên quan đến quyền lợi của người tiêu dùng và những người tham gia, đồng thời phải kịp thời đưa ra các cảnh báo về những trường hợp có dấu hiệu “núp bóng đa cấp” để lừa đảo. Đối với các doanh nghiệp bán hàng đa cấp thì ngay khi có chính sách pháp luật mới liên quan đến hoạt động này, các doanh nghiệp cần phải được phổ biến, đào tạo, do đó các cơ quan nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ các doanh nghiệp triển khai các hoạt động đào tạo cho nhân viên trong mạng lưới đa cấp.
Thứ hai, tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành trong công tác quản lý bán hàng đa cấp
Cần có sự phối hợp của nhiều cơ quan trong thanh tra, giám sát, giải quyết khiếu nại và xử lý vi phạm trong bán hàng đa cấp: Bộ Công thương, Sở Công thương, Cục quản lý thị trường, Chi cục quản lý thị trường, Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bộ Công an… Sự phối hợp này có thể từ việc cùng lập, thông qua kế hoạch thanh tra, giám sát, cùng kiểm tra, giải quyết khiếu nại và cùng điều tra, giải quyết xử lý vi phạm, tuy nhiên vẫn nhấn mạnh cơ quan chủ trì trong quản lý chính là Bộ Công thương.
Thứ ba, nâng cao năng lực của cán bộ làm nhiệm vụ quản lý hoạt động bán hàng đa cấp
Nhân tố con người trong hoạt động quản lý bán hàng đa cấp có tầm quan trọng đặc biệt. Nó quyết định đến sự thành công trong hoạt động quản lý bán hàng đa cấp. Do đó, bên cạnh việc nâng cao chất lượng của các quy định pháp luật về thì cần phải nâng cao năng lực chuyên môn của cán bộ làm nhiệm vụ quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp gồm những cán bộ thẩm tra hồ sơ đề nghị cấp, sửa đổi, bổ sung giấy phép hoạt động bán hàng đa cấp, cán bộ thanh tra, kiểm tra, cán bộ tuyên truyền và phổ biến pháp luật, cán bộ xử lý vi phạm… Đây là những cán bộ trực tiếp hoặc gián tiếp thực hiện hoạt động quản lý về bán hàng đa cấp. Việc nâng cao năng lực có thể được thực hiện thông qua các một số cách thức sau:
– Tăng cường biên chế do đội ngũ cán bộ quản lý chuyên trách về bán hàng đa cấp, đủ năng lực quản lý và điều hành các hoạt động bán hàng đa cấp
– Thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho các chuyên viên, cán bộ quản lý hoạt động bán hàng đa cấp.
Thứ tư, ứng dụng công nghệ 4.0 vào công tác quản lý bán hàng đa cấp.
Cùng với sự phát triển và bùng nổ của công nghệ thông tin trong một vài năm trở lại đây thì việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc quản lý và hỗ trợ tuân thủ pháp luật về bán hàng đa cấp là vô cùng quan trọng. Vì hoạt động bán hàng đa cấp thường diễn ra trên địa bàn trải rộng với quy mô lớn, do đó, để có thể thống nhất và thuận tiện quản lý, cần có sự hỗ trợ đắc lực từ thành tựu của công nghệ thông tin. Cụ thể cần thực hiện một số nội dung như sau:
– Tiến hành lập một website riêng hoặc đưa vào giao diện website chính của Sở Công thương một phần về tình hình kinh doanh đa cấp ở địa phương, ngoài những thông tin phổ biến quy định của Nhà nước, của địa phương thì cập nhật liên tục tình hình các doanh nghiệp, nhà phân phối và định hướng tiêu dùng cho khách hàng. Các doanh nghiệp bán hàng đa cấp tại địa phương sẽ phải kết nối với trang này để các đối tượng có thể tra được ngay thông tin về doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải đăng kí công khai mã số người tham gia trên trang web đó, giúp cho khách hàng – người tiêu dùng có được nguồn thông tin thật sự an tâm và đảm bảo.
– Hướng dẫn các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến đăng ký, thay đổi, chấm dứt đăng ký hoạt động của doanh nghiệp tại cơ quan hành chính nhà nước.
Đối với các doanh nghiệp bán hàng đa cấp
Trong môi trường cạnh tranh khắc nghiệt như hiện nay, những doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính phải có trách nhiệm để bảo vệ trước hết là chính bản thân doanh nghiệp của mình và đồng thời là bảo vệ người tham gia bán hàng đa cấp không bị những doanh nghiệp bất chính lợi dụng nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, từ đó tạo nên môi trường cạnh tranh lành mạnh giúp doanh nghiệp của mình phát triển. Doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính là những doanh nghiệp trực tiếp kinh doanh đa cấp, họ là người hiểu rõ rất bản chất của bán hàng đa cấp đồng thời thông qua việc nghiên cứu sơ đồ, chính sách trả thưởng, tài liệu về một doanh nghiệp bất kỳ, họ có thể nhận diện được ngay các doanh nghiệp đó có phải là doanh nghiệp bán hàng đa cấp bất chính hay không.
Nhưng thực tế hiện nay, các doanh nghiệp thường không làm như vậy, họ chỉ quan tâm đến sự phát triển của doanh nghiệp mình, quan tâm phát triển những chính sách để thu hút được người tham gia bán hàng đa cấp, cải thiện chất lượng sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng, mà họ quên mất là có hàng loạt các doanh nghiệp bán hàng đa cấp bất chính đang hoạt động trên thị trường Việt Nam, gây nên định kiến không tốt của người dân đến các doanh nghiệp bán hàng đa cấp kể cả bán hàng đa cấp chân chính, đây là một nguyên nhân làm cho ngành công nghiệp bán hàng đa cấp nói chung kém phát triển và chính những doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính nói riêng sẽ là người phải gánh chịu hậu quả khi bị người dân xếp cùng loại với các doanh nghiệp bán hàng đa cấp bất chính.
Vì vậy, các doanh nghiệp muốn có một sân chơi bình đẳng cạnh tranh lành mạnh thì bản thân các doanh nghiệp trước tiên cần phải thực hiện đúng theo các quy định pháp luật để bảo đảm quyền lợi của người tiêu dùng và các nhà phân phối. Đặc biệt, các doanh nghiệp cần xây dựng văn hóa doanh nghiệp cũng như đạo đức trong kinh doanh phù hợp và phổ biến trong toàn hệ thống mạng lưới. Bởi nếu các nhà phân phối của doanh nghiệp thực hiện đúng theo chính sách pháp luật, đạo đức trong kinh doanh thì uy tín của doanh nghiệp sẽ càng được củng cố, đây cũng được coi như một biện pháp để thúc đẩy hoạt động tiếp thị đối với doanh nghiệp bán hàng đa cấp. Đồng thời, doanh nghiệp còn phải thường xuyên kiểm tra để tránh trường hợp các của mình chạy theo lợi nhuận mà thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.
Đối với người tham gia,người người tiêu dùng và xã hội
Thứ nhất, đối với người tham gia, người tiêu dùng
Thường xuyên tham gia các chương trình, các buổi tuyên truyên truyền pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp do cơ quan nhà nước thực hiện để nâng cao kiến thức pháp luật về lĩnh vực này và luôn tuân thủ những quy định pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp. Đồng thời, tìm hiểu kĩ các thông tin, thật sự thông thái, có tính toán hợp lý, đầy đủ khi tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp hay tiêu dùng sản phẩm hàng hóa đa cấp.
Thứ hai, đối với xã hội
Để đấu tranh, phòng chống các hành vi vi phạm pháp luật nói chung và vi phạm pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp nói riêng, không chỉ cần đến một, hay vài đối tượng nằm trong mối quan hệ pháp luật đó mà cần đến sự chung tay giúp đỡ các cá nhân, tổ chức khác trong cộng đồng, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể để giúp ngăn chặn và phát hiện kịp thời hành vi vi phạm, hạn chế hậu quả nghiêm trọng cho xã hội.
Để thực hiện được điều đó, các cá nhân, tổ chức trong cộng đồng xã hội cần chủ động thực hiện việc nắm bắt thông tin, khai báo với các cơ quan chức năng và đồng thời chủ động tố giác, cung cấp thông tin về những đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật về bán hàng đa cấp tạo nên nếp sống văn minh, đồng thời giúp cơ quan nhà nước tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong quần chúng nhân dân. Nhằm tạo điều kiện cho quần chúng nhân dân có thể giúp đỡ các cơ quan chức năng tố giác những đối tượng có hành vi vi phạm.
Trên đây, là một số giải pháp hoàn thiện và bảo đảm hiệu quả thực thi pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp. Tuy nhiên, việc áp dụng các giải pháp nêu trên cần phải căn cứ dựa trên đặc điểm tình hình của từng lĩnh vực, từng địa phương để áp dụng cho phù hợp.
Để bán hàng đa cấp phát triển ổn định, mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, vẫn là một phương thức cung cấp hàng hóa hiện đại trong thời gian tới, thì phải nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động này, thông qua phân tích thực trạng, thực tiễn thực thi những hạn chế, nguyên nhân hạn chế ở trên. Tác giả đề xuất các phương hướng cũng như các giải pháp hoàn thiện pháp luật và đảm bảo thực thi pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp, cụ thể:
- Phương hướng hoàn thiện pháp luật về quản lý bán hàng đa cấp:
i) Tiếp tục chính sách quản lý theo hướng cho phép đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp đồng thời siết chặt quản lý;
ii) quản lý bán hàng đa cấp, theo hướng tách biệt giữa chính sách quản lý chung và quản lý đặc thù;
iii) Tiếp tục hoàn thiện pháp luật quản lý bán hàng đa cấp theo hướng tạo môi trường kinh doanh thuận lợi và bình đẳng cho các doanh nghiệp và người tham gia bán hàng đa cấp.
- Nhóm giải pháp hoàn thiện pháp luật được luận văn đưa ra, bao gồm:
i) Bãi bỏ quy định về thời hạn của Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp;
ii) Sửa đổi quy định pháp luật theo hướng công nhận dịch vụ là đối tượng kinh doanh theo phương thức đa cấp;
iii) Bổ sung quy định về nội dung báo cáo của doanh nghiệp bán hàng đa cấp;
iv) Bổ sung quy định về mức bồi thường và xác định mức bồi thường thiệt hại do những vi phạm doanh nghiệp bán hàng đa cấp;…
– Nhóm giải pháp đảm bảo hiệu quả thi hành pháp luật được luận văn đưa ra, bao gồm:
i) Giải pháp đối với cơ quan quản lý hoạt động bán hàng đa cấp;
ii) giải pháp đối với các doanh nghiệp bán hàng đa cấp;
iii) đối với người tham gia, người người tiêu dùng và xã hội.